کدک H.266/VVC (Versatile Video Coding) یک استاندارد فشرده‌سازی ویدئویی پیشرفته است که توسط Joint Video Experts Team (JVET)، متشکل از گروه‌های استانداردسازی ITU-T و ISO/IEC، توسعه یافته و در جولای ۲۰۲۰ نهایی شده است. این کدک به‌عنوان جانشین H.265/HEVC طراحی شده و هدف آن بهبود کارایی فشرده‌سازی و پشتیبانی از طیف گسترده‌ای از کاربردها، از جمله استریم ویدئو با رزولوشن بالا (۴K، ۸K و حتی ۱۶K)، ویدئوهای ۳۶۰ درجه، HDR، و کاربردهای نوظهوری مانند واقعیت مجازی (VR) و بازی‌های آنلاین است. در ادامه به معرفی و بررسی این کدک در زمینه استریم ویدئو می‌پردازیم.
ویژگی‌های کلیدی H.266/VVCکارایی فشرده‌سازی بالا:VVC می‌تواند تا ۵۰٪ کاهش نرخ بیت (bitrate) را نسبت به H.265/HEVC ارائه دهد، بدون افت کیفیت بصری. به‌عنوان مثال، یک ویدئوی ۴K با مدت ۹۰ دقیقه که در HEVC به حدود ۱۰ گیگابایت داده نیاز دارد، با VVC تنها به ۵ گیگابایت نیاز خواهد داشت.
این بهبود به لطف تکنیک‌های پیشرفته‌ای مانند پارتیشن‌بندی بلوک‌های غیرمربعی (تا ۱۲۸×۱۲۸ پیکسل)، پیش‌بینی درون‌فریمی پیشرفته (با ۶۵ جهت پیش‌بینی در مقابل ۳۳ جهت در HEVC)، و حالت‌های پیش‌بینی جدید مانند Wide Angle Intra Prediction و Cross-component Prediction حاصل شده است.
پشتیبانی از رزولوشن‌های بالا و فرمت‌های متنوع:VVC از رزولوشن‌های پایین تا بسیار بالا (۴K، ۸K و ۱۶K) پشتیبانی می‌کند.
قابلیت پشتیبانی از ویدئوهای HDR، ویدئوهای ۳۶۰ درجه، و نرخ فریم متغیر (تا ۱۲۰ هرتز و بالاتر) آن را برای کاربردهای مدرن مانند استریم زنده، کنفرانس ویدئویی، و واقعیت مجازی مناسب می‌کند.
انعطاف‌پذیری در کاربردها:VVC برای استریم ویدئوهای با کیفیت بالا در شبکه‌های با پهنای باند محدود، مانند شبکه‌های موبایل، بهینه شده است.
کاربردهای غیراستریمینگ مانند بازی‌های آنلاین و ویدئوکنفرانس نیز از فشرده‌سازی کارآمد VVC بهره می‌برند.
پیچیدگی محاسباتی:VVC پیچیدگی محاسباتی بیشتری نسبت به HEVC دارد (تا ۱۰ برابر برای کدگذاری و ۱.۵ تا ۲ برابر برای رمزگشایی). این موضوع نیاز به سخت‌افزارهای قدرتمندتر را افزایش می‌دهد.
با این حال، پیاده‌سازی‌های بهینه‌تر مانند VVenC و VVdeC از Fraunhofer HHI تا ۷۰ برابر سریع‌تر از مدل مرجع VTM عمل می‌کنند.
مزایا در استریم ویدئوکاهش پهنای باند:کاهش ۳۰ تا ۵۰ درصدی نرخ بیت امکان استریم ویدئوهای با کیفیت بالا (مانند ۴K و ۸K) را در شبکه‌های با پهنای باند محدود فراهم می‌کند. این امر برای پلتفرم‌های OTT مانند Netflix، Hulu، و Disney+ که به دنبال ارائه محتوای ۴K با حداقل بافرینگ هستند، بسیار مفید است.
پشتیبانی از ویدئوهای ۳۶۰ درجه و VR:VVC امکان استریم ویدئوهای ۳۶۰ درجه را با کیفیت بالا و پهنای باند کمتر فراهم می‌کند، که برای تجربه‌های immersive و واقعیت مجازی حیاتی است.
بهبود تجربه کاربری:رمزگشایی کارآمد VVC امکان پخش ویدئوهای با کیفیت بالا را حتی روی دستگاه‌هایی با پردازشگرهای ضعیف‌تر فراهم می‌کند.
کاربردهای چندمنظوره:علاوه بر استریم، VVC در ویدئوکنفرانس، استریم محتوای SCC (Screen Content Coding) مانند انیمیشن‌ها و گرافیک‌ها، و حتی بازی‌های آنلاین کاربرد دارد.
منبع: https://negavid.com/blog/what-is-h-266-vvc-video-codec/
